Anakartınızdaki VRM’ler, işlemcinin ve hatta grafik kartının pak bir güç kaynağı almasını ve en önemlisi de ihtiyaç duyduğu kesin ve sabit voltajı almasını elde eden bir dizi önemli sadece hafife alınmayan elektronik bileşenlerden kaynaklanır.
Zayıf bir VRM sistemi performansın düşmesine niçin olabilir ve işlemcinin yüksek yük altında emek verme kabiliyetini sınırlayabilir; bilhassa hız aşırtma sırasında beklenmedik kesintilere bile yol açabilir.
Bir VRM’nin ilk işi, güç kaynağından gelen 12V gücü, PC bileşenleri tarafınca kullanılabilen bir voltaj değerine dönüştürmektir. İşlemciler söz mevzusu olduğunda, bu voltaj genellikle 1.1 ile 1.3V içinde değişmiş olur ve içerideki hassas bileşenlerin, uygun voltaj sağlanmadığında kolayca kısa dönem yapabilmesidir. Doğruluk, bir işlemci ve lüzumlu voltaj olası olduğunca doğru bir biçimde sağlanmalıdır. Bu nedenle, VRM’ler kolay bir kablodan oldukca daha karmaşıktır, sadece temelde operasyonları temelde bir aşağı dönüştürücü, voltajı tam olarak müsait seviyelere dönüştürmek.
VRM, işini yapmak için üç bileşen kullanır: MOSFET’ler, indüktörler (bobinler de denir) ve kapasitörler. Her şeyi test etmek için zaman zaman PWM denetleyicisi olarak adlandırılan entegre bir devre (IC) de vardır; Aşağıda, tek fazlı bir VRM’nin nasıl çalıştığına dair basitleştirilmiş bir diyagram görebilirsiniz.
Çok fazlı VRM (işlemci + RAM)
Modern bilgisayarlar birden fazla tek fazlı VRM gerektirir, bu yüzden uygar anakart güç sistemleri oldukca fazlı VRM’ler yada fazlaca fazlı VRM’ler kullanır. Çoklu fazlar, güç yükünü daha geniş bir fizyolojik alana dağıtır, böylece ısı üretimini ve bileşenler üstündeki stresi azaltır ve ek olarak bereketlilik ve parça başına maliyetle alakalı diğer elektriksel iyileştirmeler sağlar.
Bu uygar VRM’lerin her bir fazı, işlemciye tam güç sağlayan sırası ile gerekli gücün bir kısmını sağlar. Ayrı ayrı ele alındığında, her hiyerarşi, kare benzer biçimde bir dalga olarak görselleştirilen yalnızca kısa bir güç momenti sağlar.
Aşamaların her biri için enerji patlaması son aşamadan kademeli olarak değişir, bu yüzden bir seferde yalnızca bir sıradüzen çalışırken, toplam enerji miktarı asla değişmez. Bu da bir işlemcinin en iyi şekilde emek vermesi için tam da gereksinim duyduğu benzer biçimde sorunsuz ve güvenilir bir güç deposu üretir. Aşağıda basitleştirilmiş bir emek verme sistemi görebilirsiniz.
Aşama duyurularının arkasındaki gerçek
Anakart üreticileri tipik olarak ürün VRM’lerini “8 + 3” veya “6 + 2” şeklinde iki rakamın toplamı olarak tanıtırlar. Bu sayılardan ilki, CPU için temizleme gücüne ayrılan fazların sayısını gösterirken, ikinci şekil anakartın öteki bileşenlerine güç sağlamak için kalan VRM fazlarını gösterir, mesela RAM bellek.
İlk sayı, 8 + 12, 1 + 18 veya daha fazlası gibi 1’den büyük olduğunda, müstahsil genellikle çoğaltıcı ismi verilen bir cihaz kullanır. Bir çoğaltıcı, anakart PCB üzerinde fizyolojik olarak ek fazlar oluşturmak zorunda kalmadan mevcut fazların faydalarını çoğaltmalarına olanak tanır. Bu, tamamen ayrı aşamalar kadar etkili olmasa da, genel hatlarıyla bazı elektriksel iyileştirmelere izin verir ve aleni bir biçimde üretim maliyeti fazlaca daha düşüktür.
Elbette, bu teknik üreticilerin alıcıya sayıyı kendileri için minik bir maliyetle artırmalarına izin verdiğinden, çoğu zaman plakalarını sanki olduğundan daha iyiymiş benzer biçimde “satmak” için marketing stratejilerinden yararlanırlar. Buna dikkat et.
VRM’ler işlemci performansını iyi mi etkiler?
VRM devresinin amacı pak, güvenilir ve verimli enerji sağlamaktır. Bununla birlikte, temel bir VRM bile orta sınıf bir CPU’yu standart hızlarda tutmak için ehil performans sunabilir, ancak tam da hız aşırtma veya bileşenlerin sınırlarını zorlama sırasında VRM’lerin kalitesi daha önemli hale gelir.
Hız aşırtmacılar, güvenilir bileşen VRM’leri olan anakartları aramalıdır. Bileşenler ucuzsa ve kalitesizse, yük altında yeterli voltaj sağlamayacakları muhtemeldir, bu da bilhassa hız aşırtma esnasında sistemin kilitlenmesine niçin olur. Bunu en çok etkileyen bileşenler, yukarıdaki resimde yeşille işaretlenmiş görebileceğiniz kapasitörlerdir.
Bu nedenle, hız aşırtma yapmak istiyorsanız, çoğu zaman “Japon 105C kapasitörler”, “katı hal kapasitörler” veya “karanlık kapasitörler” olarak pazarlanan kaliteli kapasitörlere haiz anakartlar aramalısınız. Çok yüksek hız aşırtma seviyeleri bununla birlikte şokların iyi kalitede olmasını gerektirir ve bu bakımdan bunlara genellikle SFC (Süper Ferrit Bobinler) veya “Premium Alaşımlı Bobinler” adı verilir. Ayrıca, en fazlaca ısıyı üreten bileşen bu olduğu için, MOSFET’lerin kendi soğutucularına sahip olduğundan da güvenli olmalısınız.
Ayrıca, daha yüksek kuvvetli CPU’lar kullananlar, AMD ThreadRipper, overclock yapmasalar bile anakart VRM’lerinin kaliteli olduğu için güvenli olmalıdır. Birçok üretici ThreadRipper işlemcilerinin tüketimine hazırdır, sadece CPU oldukça fazla güç tükettiğinde, VRM’lerin kalitesi, iyi yada fena genel performansa sahip olmak arasındaki farkı yaratabilir.
Her durumda, bilgi sahibi olsanız bile, bir anakartın monte etmeyi düşündüğünüz işlemci için iyi VRM’lere haiz olup olmadığını bilmek zor olabilir, bilhassa de birçok anakart üreticisi VRM aşamalarını yalnızca pazarlama malzemesi olarak kullandığından.
